...

Аналарға босанғаннан кейінгі күтім: босанғаннан кейінгі кезеңді бастан кешуге көмектесетін 10 кеңес.

Бала дүниеге келуі – әйелдің өмірін сөзсіз өзгертетін сәттердің бірі. Босанғаннан кейінгі кезең (көп жағдайда босанғаннан кейінгі кезең деп аталады) көп аналар үшін ең қиын сәт сияқты. Олар тек өздерінің туған кішкентай нәрестесі үшін жауапкершілік алып қоймай, сонымен қатар, өздері де аз ғана сүйіспеншілік пен қамқорлыққа мұқтаж болады. Осы кезеңде аналар физикалық және эмоционалдық шаршауды бастан кешіреді, сондықтан босанғаннан кейінгі алты-сегіз апта күтім үшін өте маңызды. 

Босанғаннан кейінгі кезең дегеніміз не және оны қалай жеңілдетуге болады? 

Атауы айтып тұрғандай, баланың туылғаннан кейінгі және одан кейінгі сегіз аптаға дейінгі кезең. Бұл ата-аналар баламен қарым-қатынас орнатуға, жақсы ұйқы режимін және емшек сүтімен қоректендіру практикасын жолға қоюға тырысып жатқан қиын кезең. Анасы көбінесе кішкентай, сүйкімді балаға көңіл бөлсе де, анасы бала туғаннан кейінгі күтімді қажет етеді. Ол ұйықтамайды, шаршайды, терлейді және ауырсынуы мүмкін (ең болмағанда алғашқы бірнеше күн ішінде). Ол сондай-ақ күн сайын гормондық серпілістерге тап болатынын ұмытпау керек. 

Мұнда біз ана үшін босанғаннан кейінгі кезеңді қалай жеңілдету керектігі туралы нақты ұсыныстар мен кеңестерді атап өтеміз. Ана бақытты болса, бала да бақытты болады екенін, есте сақтаңыз: 

Балаңыз ұйықтағанда, сіз де ұйықтаңыз 

Немесе, ең болмағанда, өте демалу қажеттілігіне барлық мүмкіндікті пайдаланыңыз. Ерте ұйықтаңыз, түстен кейін ұйықтап алыңыз. Жаңа туған кезең ата-аналарды шаршатады, әсіресе ананы. Ата-ананың екеуіне де ауыр, бірақ көбінесе анаға ауырлық түседі. Сіз, әрине, түнде балаңыздың жөргегін ауыстыруға, баланы емізуге және төсекке жатқызуға оянасыз. Бұл шынымен де шаршатады Ұйқының жетіспеушілігі ауыр өтеді, сондықтан  демалуға және жеткілікті ұйықтауға мүмкіндік болса, пайдаланыңыз. 

Өзіңізге мейірімді болыңыз 

Сіз жаңа адамның өмірін сыйладыңыз!  Бұл үлкен жетістік. Өзіңізге сабырлы және қамқор болыңыз. Сын, теріс ойлар және өзіңізге қатысты кінәсалғыштықпен толтырылған ішкі диалог ештеңе әкелмейді. Оның орнына өзіңізге жанашырлық пен түсіністікпен қараңыз. Сіз керемет анасыз, балаңыз үшін ең жақсысыз. Бұл қиын кезең өтеді, тек өзіңізге мейірімді болуға тырысыңыз 

Көбірек белсенді болу жолдарын табыңыз 

Біз спортзалға бару босанғаннан кейінгі кезеңде басты басымдық еместігін түсінеміз. Бірақ бұл белсенділіктің өміріңізден толықтай жоғалуын білдірмейді. Тіпті шағын өзгерістер сізді жақсы сезінуге көмектеседі. Баланы арбаға салып, кем дегенде 30 минут серуендеңіз. Таза ауада дем алып, қозғалыңыз, ортаны өзгертіңіз. Бұл сізге ғана емес, балаңызға да пайда әкеледі. Дене белсенділігі, жақсы көңіл-күй жалпы жағдайды жақсартады. 

Мүмкін болған кезде көмекті қабылдаңыз  

«Баланы тәрбиелеу үшін бүкіл ауыл қажет» деген мақал бар. Бұл рас. Егер сізде көмек алу мүмкіндігі болса – пайдаланыңыз. Жақындарыңыз үй шаруаларында немесе балаға көмектессін. Міндеттердің бір бөлігін серіктесіңізге тапсырсаңыз болады. Бұл сіздің күшіңізді үнемдеп, өзіңіздің жай-күйіңізге және балаңызға көңіл бөлуге мүмкіндік береді, сондай-ақ сіздің серіктесіңізді сәбиге қамқорлық жасауға немесе үй ісін орындауға тартудың жақсы тәсілі болып табылады. 

Баламен күн тәртібін орнатыңыз 

Үйде жаңа туған бала болғанда, бәрі тез арада «хаосқа» айналуы мүмкін. Сондықтан күн тәртібі мен қайталанатын әрекеттер тек бала үшін ғана емес, сіз үшін де маңызды. Рутина – бұл болжамды әрекет немесе қайталанып отыратын әрекеттер тізбегі. Таңғы және кешкі әдеттер күніңізді реттеуге және күйзелістен сақтауға көмектеседі. Бала үшін алдын ала белгілілік – қауіпсіздік пен тұрақтылық сезімі. Ол қашан тұру, тамақтану және ұйықтау керектігін түсіне бастайды.Бала неғұрлым жайлы және тыныш болса, сізге де соғұрлым жеңіл болады. 

Өзіңізге көңіл бөлуді ұмытпаңыз 

Көптеген адамдар үшін өзіне күтім жасау – қалыпты нәрсе. Бірақ жаңа туған нәрестелердің аналары үшін бұл кейде олар көтере алмайтын сәнділік сияқты көрінуі мүмкін. Көптеген аналардың өздері, мысалы, жылы ванна қабылдауға немесе жақсы теңгерілген және құнарлы тамақ ішуге уақыты да ниеті де жоқ. Бірақ сіз дұрыс тамақтанып, өзіңізге уақыт бөлуіңіз керек. Сонымен, көмек сұраңыз. Балаңызды серіктесіңізбен, туыстарыңызбен немесе достарыңызбен біраз уақытқа қалдырыңыз. Өзіңізге ұнайтын нәрсені жасаңыз. Сіздің денсаулығыңыз бен жай-күйіңіз балаға көрсетілетін қамқорлықтан кем емес маңызды. Егер өзіңіз жақсырақ сезінсеңіз, балаңыз да бақыттырақ болады. 

Келулерді шектеңіз 

Бұл кеңес біршама оғаш көрінуі мүмкін, бірақ ол өте маңызды.Бала туылғаннан кейін көптеген туыстар мен достар балаңызды көру үшін келгісі келеді.Бірінші қарағанда бұл жақсы идея болып көрінеді, бірақ нағыз мәні – алғашқы 6-8 апта сіз бен балаңыз үшін әсіресе осал кезең болып табылады.Неліктен келулерді минимумға дейін шектеу керек?Сіздер екеуіңіз де жаңа өмірге бейімделіп жатырсыздар, тыныштық қажет.Қонақтар микробтар мен бактерияларды әкелуі мүмкін, бұл бала үшін қауіпті болуы ықтимал.Сондықтан келулерді қабылдаудан бас тартудан қорықпаңыз – бұл сіздің толық құқығыңыз. Өзіңіздің психикалық денсаулығыңызға назар аударыңыз. 

Психикалық денсаулығыңызға мән беріңіз 

Бұл, әсіресе, жас аналар үшін өте маңызды. Сіз төмендегідей жағдайлармен бетпе-бет келуіңіз мүмкін: ұйқының жетіспеушілігі, емшек емізу және физикалық шаршау, гормоналды өзгерістер, қасындағы тынышсыз балалардың болуы. Босанғаннан кейінгі депрессия – бұл сіздің жай-күйіңізге әсер етуі мүмкін шын мәнінде өзекті мәселе. Мүң басу, алаңдаушылық, ашуланшақтық сезімі, баламен эмоционалдық байланыс орнатуда қиындықтары, үздіксіз шаршау және апатия сияқты белгілерді байқасаңыз, кәсіби көмекке жүгінуден тартынбаңыз. 

Рутинадан шығыңыз 

Біз күнделікті тәртіп орнатудың оң екенін айттық. Күн тәртібі жақсы, бірақ біртүрлілік шаршатуы мүмкін. Әсіресе жас аналар баламен үйде «отырып қалса». Егер күн сайын бір-біріне ұқсас болып көрінсе, аздап өзгертуді байқап көріңіз. Серуен бағытын өзгертіп, жаңа саябаққа немесе жағажайға барыңыз. Жаңа тағам дайындап көріңіз, тіпті қарапайым болса да. Немесе ұзақ уақыт сөйлеспеген досыңызға қоңырау шалыңыз.  Тіпті шағын өзгерістер күнді сергітіп, көңіл-күйіңізді көтере алады. 

Соңғы, бірақ аз маңызды емес нәрсе. Стимуляцияны шектеңіз. 

Бұл сіздің балаңызға қатысты, бірақ сізге де қатысты болуы мүмкін. Сіздің миыңыз күн бойы және түнде бос болмайтынын естен шығармаңыз. Мен соңғы рет баламды емізгенім қашан? Балақайым қанша сүт ішті? Біз педиатрға қабылдауға қашан жазылдық? Сондықтан түнгі демалысқа келгенде, бөлмедегі жарықты бәсеңдетіңіз. Тым қоздырушы барлық құрылғыларды (теледидар, компьютер) өшіріп, телефонды алысқа қойыыз . Кешкі 11-де телефоныңызды айналып отыру қажет емес – сізге демалып, энергия жинау керек. 

Босанғаннан кейінгі кезең қиын, әсіресе аналар үшін аса ауыр. Жай ғана тынышталыңыз, бәріне жалғыз жете алмауыңыз қалыпты жағдай. Өзіңіз бен балаңыз үшін ең жақсысын жасаңыз.Иә, бала – сіздің басымдылығыңыз, бірақ сіз де қамқорлыққа мұқтажсыз.Өзіңізге демалуға рұқсат етіңіз, бәрін жалғыз өзіңіз шешуге тырыспаңыз. Көмекті қабылдаңыз және физикалық пен психикалық денсаулығыңызды сақтай отырып, осы кезеңді сабырмен өткеруге тырысыңыз. 

Пайдалы материалдар мен мақалалар

Аналар үшін бұрыш

...

Ауру кезінде емшек емізу: аналар не істеуі керек? 

«Ананың жұмысы ешқашан бітпейді» деген көне мақал бар. Ас әзірлеу, үй жинау, күтім жасау және отбасыға қамқор болу… Психикалық және физикалық жүктеме ешқашан тоқтамайды. Бұл әсіресе ана суық тиіп немесе тұмау жұқтырған кезде қиынға соғады. Иә, тұмау мен суық тию маусымы бүкіл отбасы үшін қиын кезең, бірақ әсіресе емшек емізетін аналар үшін ауыр тиеді. Олар көбінесе ауырған кезінде баланы емізуді жалғастыру керек пе деген сұраққа тап болады, және біз осы мәселені түсіндіруге көмектесеміз.

Біз айтқандай, ауру кезінде емізу ана үшін үлкен сынақ болуы мүмкін. Негізінен, қауіпсіздік шараларының кейбірі бар, бірақ бұл да өте жағымсыз тәжірибе. Сіз тұмаумен ауырып немесе суықтап қалғанда, бір ғана қалауыңыз – төсекке жатып демалу. Алайда, емізетін аналардың әдетте мұндай мүмкіндігі жоқ. Сұрақ туындайды…

Анасы ауырғанда баланы емшекпен емізу қауіпсіз бе?

Уайымдамаңыз, егер қолыңызды жуу немесе бетперде тағу сияқты гигиеналық шараларды қолдансаңыз, сіздің балаңыз қауіпсіз болады. Шын мәнінде, көптеген медициналық қызметкерлер аналарға ауру кезінде де балаларын емізуді ұсынады, себебі бұл сүт шығару процесін жалғастырады.

Емшек емізу сонымен қатар, ауру кезінде организмде пайда болатын және сүтте сақталатын антиденелер арқасында, балаңызды суық, тұмау немесе басқа аурулардан жақсы қорғауды қамтамасыз етеді.

Емшек емізу кезінде дәрі қабылдау қауіпсіз бе?

Егер сіз тұмау немесе суық тиюге қарсы дәрі қабылдауды ойласаңыз, ең дұрысы – дәрігермен немесе фармацевтпен кеңесу. Медицина маманымен кеңеспей ешқандай дәріні қабылдамаңыз, өйткені кейбір дәрілер балаға зиян тигізуі мүмкін.

Жалпы, парацетамол мен ибупрофен сияқты рецептсіз берілетін дәрілерді ұсынылған мөлшерде және қысқа уақытқа ауырсыну мен қызбаны төмендету үшін қабылдау емшекпен емізу кезінде қауіпсіз деп саналады. Егер сізге антибиотик қабылдау қажет болса, оны емізу кезінде қолдануға болатынын дәрігерден нақтылап сұраңыз.

Тағы не істеуге болады?

Витаминдер мен минералдардан тұратын витамин-минералды кешенін қабылдауға болады. Ана ағзасы емшекпен емізу, ұйқының жеткіліксіздігі және осы кезеңнің басқа да қиындықтарына байланысты әлсірейді. Сондықтан қажетті микроэлементтермен байытылған қоспалар иммундық жүйеңізге ғана емес, жалпы денсаулығыңызға пайдалы болады.

Сонымен қатар, суық тиген кезде денені жақсы ылғалдандыруға ерекше назар аудару маңызды. Көп су ішіңіз, сондай-ақ ауа ылғалдандырғышты пайдаланыңыз. Құрғақ ауа мен нашар желдету суық тиюдің ауырлауына әкелуі мүмкін. Демалуға тырысыңыз және, ең бастысы нәрестеңіз ұйықтағанда сіз де ұйықтауға тырысыңыз. Біз оның әрдайым мүмкін еместігін білеміз, бірақ денеңіздің тынығуы ауру кезінде өте маңызды, сондықтан мүмкіндігінше көбірек демалуға тырысыңыз. Бұл, сөзсіз, үй шаруасын азайтып, физикалық еңбектен бас тартуды да қамтиды.

Ауру кезінде емшекпен емізу белгілі бір қиындықтар тудырады және ана үшін нағыз сынақ болуы мүмкін. Бірақ сабыр сақтап, осы кезеңде не істеу және қандай дәрі қабылдау керектігі туралы дәрігердің кеңестерін орындауға тырысыңыз. Көптеген аналар бұл жағдайды бастан өткереді. Бұл да өтеді.

Аналар үшін бұрыш

...

Нәрестені емізуге ояту: жақсы ма әлде жаман ба? 

«Ұйықтап жатқан нәрестені оятпа» деген ескі мақал бар. Егде жастағы адамдар жас аналарға мұны жиі айтады, солай емес пе? Бірақ бүгінгі күні бұл ереже ескірді. Қазіргі заманғы жетекші педиатрлар керісінше ұсынады… Біз бұған кейінірек ораламыз.

Нәрестенің ұйқысы ересек адамның ұйқысынан өзгеше

Ең маңызды нәрсе – нәрестелер өмірінің алғашқы жылында көп ұйықтайтынын түсіну. Бұл – қалыпты құбылыс, өйткені олар бұл кезеңде өте жылдам өседі. Ми мен дененің дұрыс дамуы үшін оларға демалу мен сапалы ұйқы қажет.

Мамандар 12 айға дейінгі нәрестелерге тәулігіне 12-16 сағат ұйқы керек екенін айтады. Бұл уақытқа күндізгі ұйқы да кіреді. Сондықтан балаңызға ұйықтауға мүмкіндік беріңіз.

Сонымен қатар, нәрестелерде күн мен түннің ауысуын шатастыру жиі кездеседі, өйткені олардың циркадтық ырғағы әлі толық дамымаған. Бірақ егер бала түнге қарағанда күндіз көбірек ұйықтаса, бұл мәселе болуы мүмкін.

Қорытындылай келе, сіз балаңыздың күндіз ұйықтап, түнде сергек жүргенін қаламайсыз ғой? Сондықтан, егер күндізгі ұйқы 3 сағаттан асып кетсе, баланы оятуға болады.

Ендеше, нәрестені ояту керек пе?

Иә, нәрестені ояту қалыпты жағдай, тіпті кейбір жағдайларда бұл қажет болған:

Жоғарыда айтқанымыздай, егер күндізгі ұйқы 3 сағаттан асып кетсе, баланы оятуға болады.

Жаңа туған нәрестелерге күніне 12 ретке дейін емізу қажет, яғни оларды әр екі-үш сағат сайын тамақтандыру керек. Жиі емізу нәресте мен ана үшін пайдалы. Ана емізген сайын сүт мөлшерін реттейді. Емшекпен емізу сұраныс пен ұсыну қағидасына негізделген. Балаңызды неғұрлым жиі емізсеңіз, соғұрлым көбірек сүт бөлінеді.

Қоспамен (аралас тамақтандырумен) өсіп келе жатқан балалар емшек сүтімен қоректенетіндерге қарағанда тамақтану аралығын ұзартуы мүмкін, көбінесе 3 сағатқа дейін. Бұл қоспаның ана сүтіне қарағанда баяу қорытылуымен байланысты. Нәрестенің ас қорыту жүйесі әлі жетілмегендіктен, ауырлау сүт қоспаларын өңдеу үшін көбірек уақыт қажет болады.

Жаңа туған нәрестелер өмірінің алғашқы екі аптасында туған кездегі салмағының шамамен 10%-ын жоғалтуы мүмкін, сол себепті сау салмаққа жету мақсатында жиі тамақтандыру ұсынылады.

Нәрестені оятуға тағы бір себеп – лас немесе ылғалды жөргек. Сіз өз кішкентайыңызды лас жөргекте тым ұзақ қалдырғыңыз келмейтіні сөзсіз. Оәткені бұл нәрестеге жөргектің әсерінен пайда болған боздану мен бөртпелерін тудырып, сәбидің мазасыздануына әкелуі мүмкін.

Сонымен баланың түнгі ұйқысын қалай ұзартуға болады? Балаңыздың түнгі ұйқысын жақсартудың ең жақсы әдісі – бірізділік пен тұрақты күн тәртібін енгізу. Нәрестелер белгілі бір ырғақ пен болжамды ортаға жақсы жауап береді. Сондықтан күн сайын белгілі бір уақытқа сәйкес келетін ұйықтау режимін енгізу ұсынылады. Ал түнгі ұйқыға дайындалу келесі қадамдардан тұруы мүмкін: жұмсақ ванна, жөргекті ауыстыру, жаңа таза киім, тамақтандыру, содан кейін төсекке жатқызу. Сонымен қатар, баланы шаршау күйіне жеткізбеуге тырысыңыз. Себебі шаршаған, жылауық және тынышсыз нәрестелерді тыныштандыру қиын. Сондықтан, күн тәртібінен бастаңыз, балаңыздың шаршау белгілерін қадағалаңыз. Осы күн тәртібін сақтау балаға қауіпсіздік пен тұрақтылық сезімін береді, бұл оның ұйқы сапасын жақсартады.

Аналар үшін бұрыш

...

Докозагексаен қышқылы (ДГҚ) жүктілік және лактация кезінде неге маңызды?

Докозагексаен қышқылы (DHA) – омега-3 май қышқылы, ол адам ағзасының дұрыс қызмет етуі үшін аса қажет. Бұл қышқыл жасуша мембраналарының негізгі құрамдас бөлігі болып табылады және мидың, көздің және жүйке жүйесінің қалыпты дамуына айтарлықтай үлес қосады.

Қазіргі уақытта ДГҚ-ның ми мен көру функцияларын қалыпты деңгейде ұстауға көмектесетіні жақсы белгілі.

Ғылыми деректер көрсеткендей, бала өмірінің белгілі бір кезеңдерінде, әсіресе жүктіліктің соңғы триместрінде және өмірдің алғашқы алты айында, мида және көз торында ДГҚ қарқынды жиналады. Бұл кезеңде бала тек ана сүті арқылы микроэлементтерді алады, сондықтан анасының тамағы мен қоспаларының сапасы өте маңызды.

Осы себептен жүкті және бала емізетін аналарға өз балаларында ми мен көздің қалыпты дамуына ықпал ету үшін күніне кемінде 200 мг ДГҚ қабылдау ұсынылады. Оң әсерге ересектерге арналған омега-3 май қышқылдарының тәулігіне 200 мг ДГҚ қолдану арқылы қол жеткізіледі, мысалы, 250 мг ДГҚ және ЭПҚ (эйкозапентаен қышқылы).

Омега-3 май қышқылы ретінде ДГҚ негізінен лосось, форель, сардина немесе скумбрия сияқты майлы балықтарда кездеседі. Дегенмен, соңғы уақытта біз бүгін жейтін балықтың қауіпсіздігі, оның шығу тегі мен ықтимал ластайтын заттары тұрғысынан талқылануда.

Осының бәрін ескере отырып, ананың және баланың күнделікті қажетті тағамдық құндылығын қамтамасыз ету мақсатында PreMama duo формуласы бір капсулаға 200 мг ДГҚ дозасын қамтиды.

БАРЛЫҚ МАҚАЛАЛАРДЫ ҚАРАУ